«Mε λένε Προμηθέα· κάποιοι από εσάς με έχετε ακούσει, κάποιοι ίσως όχι», μας λέει κοιτώντας την κάμερα στην πρώτη κιόλας σκηνή της σειράς «KAOS» ο αιώνια δεμένος πάνω στον βράχο Τιτάνας, καταδικασμένος στη μοίρα του που θέλει έναν αετό να του τρώει καθημερινά το συκώτι (για τους αρχαίους το συκώτι συμβόλιζε τα συναισθήματα).
Κλείνοντας συνωμοτικά το μάτι στους θεατές, ο Στίβεν Ντιλέιν, που ερμηνεύει τον κλέφτη της φωτιάς για χάρη των ανθρώπων, μας θυμίζει ότι είναι ίσως ο μοναδικός φίλος των θνητών και αυτός που έχει αναλάβει τη μεγάλη συνωμοσία κατά του αρχηγού των θεών.
Η σειρά του Netflix ξεκινάει ξεκαθαρίζοντας ότι, παρά την τρέλα του σεναρίου του non-binary δημιουργού της σειράς «The End of the F**king World», ξέρει καλά τη βάση της μυθολογικής ιεραρχίας, η οποία χρησιμοποιείται ως πηγή έμπνευσης γι’ αυτή τη διαφορετική ιστορία των θεών του Ολύμπου. Αφήνοντας πίσω τα κλισέ ντοκιμαντέρ με τις χλαμύδες και τα αρχαιοελληνικά σανδάλια, το «KAOS» μεταφέρει τους θεούς, τους Τιτάνες και τους ημίθεους σε σύγχρονο περιβάλλον θυμίζοντάς μας ότι η πρώτη σειρά στον πλανήτη και η πιο συναρπαστική δεν παύει να είναι η ιστορία των 12 θεών του Ολύμπου.
Η γκλάμορους Ηρα
Μοιράζοντας τον κόσμο σε αυτόν των προνομιούχων θεών, οι οποίοι ελάχιστα αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες των θνητών στη γη, και σε αυτή των εκδιωγμένων ημίθεων και των θνητών, ο δημιουργός της σειράς Τσάρλι Κόβελ δείχνει σιγουριά για τους ήρωές του ακόμα και όταν τραβάει το σενάριο από τα μαλλιά: η Κρήτη και συγκεκριμένα το Ηράκλειο, που είναι η βάση της πλοκής, είναι ο τόπος του Μίνωα, ο οποίος εμφανίζεται με τη στολή του Πινοσέτ και των καταπιεσμένων από τους Κρήτες Τρώες, ενώ ο Ολυμπος παραμένει το απομακρυσμένο βουνό, όπου ο νεόπλουτος Δίας έχει στήσει μαζί με την Ηρα την κιτς αλλά άκρως εντυπωσιακή βίλα του.
Δείτε το τρέιλερ της σειράς «KAOS»
Εντύπωση προκαλεί η παρουσίαση του Αδη ως ενός απρόσωπου τόπου αδιανόητης γραφειοκρατίας και γεμάτου κτίρια που παραπέμπουν στην εποχή του Στάλιν, ο οποίος στην οθόνη σκόπιμα αποκαλύπτεται ως ασπρόμαυρος και αρκούντως τρομακτικός. Με αυτά τα κύρια σημεία δράσης η ιστορία της σύγκρουσης των θεών του Ολύμπου με τους ανθρώπους, που μηχανεύονται την ανατροπή τους, απλώνεται σε οκτώ αρχικά επεισόδια για να μας πει ότι θα μπορούσε να είναι αυτή η διαμάχη αν μεταφέρονταν στον σημερινό κόσμο.
Σημείο αναφοράς είναι πάντα ο Δίας, τον οποίο ενσαρκώνει σε κόντρα ρόλο αφού τον είχαμε συνηθίζει πάντα μπλαζέ και κουλ ο Τζεφ Γκόλντμπλουμ (η πρώτη σκέψη για τον ρόλο ήταν ο Χιου Γκραντ), φορώντας διαρκώς πανάκριβες φόρμες και Gucci στολή του τένις, παραπέμποντας σε μια αθλητική ενασχόληση που αφορά κυρίως τους πλούσιους. Εννοείται ότι στη βίλα του Δία στον Oλυμπο υπάρχει, εκτός των άλλων εντυπωσιακών εγκαταστάσεων, γήπεδο του τένις, γεμάτο με νεαρούς που μαζεύουν τα μπαλάκια, τους οποίους ο αρχηγός των θεών σκοτώνει στη συνέχεια γιατί θεωρεί ότι συνωμοτούν και αυτοί εναντίον του, καθώς και ένα σιντριβάνι με το νερό να τρέχει σε σχήμα μαιάνδρου (το διάσημο αρχαιοελληνικό σύμβολο της ήττας των θεών, θυμίζοντας τον γάμο της Θέτιδας με θνητό).
Γνωστός για τις εμμονές του αλλά και αρκούντως ανασφαλής, ο Δίας αποφασίζει να καλέσει τον ιδιοφυή Προμηθέα, ντύνοντάς τον με πολυτελή μπουρνούζια για να μη βλέπει την ανοιχτή του πληγή, για να τον συμβουλεύσει τι να κάνει με το ανυπόφορο γένος των ανθρώπων που αποφάσισαν, σύμφωνα με μια προφητεία, να τον ανατρέψουν. Κυνικός και επιθετικός, επιρρεπής σε σπασμωδικές ενέργειες, ο πάντοτε ερωτύλος Δίας εμφανίζεται φρικαρισμένος όχι μόνο από τις προφητείες, αλλά και από τη ρυτίδα που εντοπίζει στο μέτωπο και τη σοβαρή κρίση ηλικίας που δεν αφήνει αλώβητους ούτε τους θεούς.
Αυτό που κάνει πραγματικά έξαλλο τον βασιλιά των θεών είναι η ασέβεια που δείχνουν οι θνητοί, όταν στο πανίσχυρο άκρως θεοκρατούμενο Ηράκλειο κάποιοι ασεβείς τολμούν να αφοδεύσουν στο νεοσύστατο μνημείο προς τιμήν του, βεβηλώνοντάς το με συνθήματα κατά των Ολύμπιων θεών στους τοίχους. Και όλα αυτά συμβαίνουν στις καθιερωμένες ετήσιες γιορτές με τον τίτλο «Ολύμπια», όπου οι θνητοί, αντί να προσφέρουν θυσίες -και μάλιστα ανθρωποθυσίες, που μας θυμίζουν όλα όσα υποστήριζε ο αρχαιολόγος Γιάννης Σακελλαράκης για τις ανθρωποθυσίες στην Κρήτη- δείχνουν να αδιαφορούν. Εξοργισμένος ο Δίας, συμβουλεύεται τον Προμηθέα για την επόμενη κίνησή του θεωρώντας ότι εναντίον του συνωμοτεί όχι μόνο το γένος των ανθρώπων, αλλά και τα ίδια του τα τέκνα, τα οποία καλεί στο τηλέφωνο για να δει γιατί δεν επισκέπτονται σχεδόν ποτέ τον Ολυμπο.
Μόνος του στην εντυπωσιακή του βίλα, μοιράζεται τους προβληματισμούς του με την Ηρα -φοβερή στον ρόλο η Τζάνετ ΜακΤιρ- και κυρίως την απόφασή του να καλέσει τον Ποσειδώνα για να βάλει τα πράγματα σε τάξη. Εκείνος εμφανίζεται ως άλλος ένας βαριεστημένος Ελληνας μενιστάνας, που φυσικά προτιμά το νερό και την πολυτελή θαλαμηγό του από τον Ολυμπο φροντίζοντας να περνάει τον ελεύθερο χρόνο του σε πανάκριβα τζακούζι, σάουνες με χρυσές βρύσες και ενυδρεία! Απολαυστικός στον ρόλο αυτού του κάπως μαφιόζου Ποσειδώνα ο Κλιφ Κέρτις, ο οποίος δείχνει να μη συμμερίζεται τις αγωνίες του Δία, αλλά μάλλον το αντίθετο, αφού φροντίζει να ικανοποιεί ερωτικά τη διαρκώς παραπονεμένη Ηρα.
Η σέξι Ευρυδίκη και ο ροκ σταρ Ορφέας
Γνωρίζοντας καλά ότι ο μύθος του Ορφέα και της Ευρυδίκης είναι από τους πιο γνωστούς και ρομαντικούς για την αγάπη που νικάει τον θάνατο, ο δημιουργός της σειράς εστιάζει εξαρχής σε αυτή τη σχέση για να την ανατρέψει, ωστόσο, στην πορεία. Σε αναλογία με τον μύθο που ήθελε τον Ορφέα, έναν προικισμένο μουσικό που με τη λύρα του μάγευε όλα τα πλάσματα του δάσους, ο ήρωας εμφανίζεται εδώ στη σύγχρονη εκδοχή του ως ένας άκρως δημοφιλής ροκ σταρ. Τα στάδια γεμίζουν για χάρη του, στο Ηράκλειο της Κρήτης, στο πλαίσιο πάντα των εορτασμών των Ολυμπίων και οι αμέτρητοι φαν σπεύδουν να του ζητήσουν αυτόγραφα στον δρόμο - μόνο που αυτός δεν έχει μάτια για άλλην παρά για την εξωτική Ευρυδίκη του.
Η περίοπτη νύμφη της Αρχαιότητας στη σειρά εμφανίζεται ως η βαριεστημένη Ρίντι που στα ψώνια της στο σούπερ μάρκετ συναντάει μια άγνωστη μάντισσα (την Κασσάνδρα, την οποία υποδύεται η Μπίλι Πάιπερ), που την προειδοποιεί για την άδικη μοίρα της. Πράγματι, πέφτοντας θύμα τροχαίου την ίδια κιόλας μέρα, η Ρίντι θα βρεθεί στον Κάτω Κόσμο, όπου πέφτει πάνω σε ένα τρελό σύστημα γραφειοκρατίας που την αναγκάζει να παραμείνει στο κέντρο διερχομένων -κάτι αντίστοιχο της δαντικής Λίμπο- που της απαγορεύει να περάσει το Πλαίσιο, που χαρίζει στους πεθαμένους την Αναγέννηση.
Ο λόγος είναι ότι ο αγαπημένος της Ορφέας, γνωρίζοντας ότι χωρίς τον οβολό δεν θα μπορέσει να περάσει με επιτυχία το ποτάμι της Στυγός, αποφάσισε να μη βάλει το νόμισμα στο φέρετρο, καταδικάζοντάς τη να παραμείνει σε αυτό το οριακό μεταίχμιο του Κάτω Κόσμου, ώστε να μπορεί να την επαναφέρει στη ζωή. Προκειμένου να πετύχει το σχέδιό του στο πλευρό του έχει τον Διόνυσο, το κακομαθημένο πλουσιόπαιδο αλλά ριγμένο γιο του Δία, ο οποίος, ωστόσο, βάζει όλα τα μέσα για να μπορέσει ο καλός του φίλος να επαναφέρει την αγαπημένη του. Είναι, ίσως, η πρώτη φορά που ο θεός της διασκέδασης θεωρεί ότι κάνει μια καλή πράξη και για να τα καταφέρει καλοπιάνει τον μονίμως καταθλιπτικό έκπτωτο θεό Αδη -ο Ντέιβιντ Θιούλις πραγματικά κλέβει τις εντυπώσεις- και τη στωική Περσεφόνη - στον ρόλο η μοναδική Ρέικι Αγιόλα με αυστηρό κότσο και ευπροσήγορη προσωπικότητα.
Οι δυο αυτοί κυρίαρχοι του Κάτω Κόσμου προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με τους άκρως απαιτητικούς πρώην θνητούς και νυν νεκρούς, τους προστάτες τους, αλλά και όλα τα άλλα υπόλοιπα πλάσματα όπως τον Χάροντα, ο οποίος κάποτε τα είχε με τον Προμηθέα (!), ενώ καίριο ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει η Μέδουσα-Ντέμπι Μαζάρ, που φαίνεται να εμπλέκεται στην ιστορία της εξέγερσης των ανθρώπων κατά των θεών. Απολαυστικός ο/η Εντι/Σούζι Ιζαρντ στον ρόλο της Μοίρας Λάχεσης, ο οποίος παρακολουθεί τα τεκταινόμενα σαν ένα φαντασμαγορικό σόου.
Ξεπερνώντας όλους αυτούς η Ευριδίκη-Ρίντι προσπαθεί να καταλάβει γιατί έχει μείνει σε αυτόν τον ενδιάμεσο τόπο των διερχομένων, προδομένη από τον εγωιστή σύντροφό της Ορφέα, που δεν έβαλε στο στόμα της τον οβολό, μέχρι που γνωρίζει τον επίσης άτυχο Καινέα, ένα transgender αγόρι που το έσκασε από τις αμαζόνες και που μένει επίσης στο μεταβατικό στάδιο, χωρίς καμία ελπίδα να αναγεννηθεί τα επόμενα 200 χρόνια. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Καινέας, τον οποίο ερμηνεύει με επιτυχία ο Μίσια Μπάτλερ, προτού μετατραπεί σε άτρωτο άνδρα και καταφέρει να εξοντώσει πέντε Κενταύρους στην περίφημη μάχη των Λαπιδών (την οποία βλέπουμε να πρωταγωνιστεί στις περίφημες μετόπες του Παρθενώνα), λαμβάνοντας μάλιστα μέρος και στην Αργοναυτκή Εκστρατεία στο κυνήγι του Καλυδώνιου Κάπρου, ήταν γυναίκα, μια μυθολογική εκδοχή την οποία εκμεταλλεύεται με τον καλύτερο τρόπο ο δημιουργός της σειράς.
Η έννοια της συμπερίληψης δεν αφήνει αδιάφορο το «KAOS» που μπορεί να έχει όλα τα πλάσματα του Αδη σε πλήρη απαρτία -ακόμα και τον Κέρβερο, ο οποίος στη σειρά εμφανίζεται ως Φώτης (!)- αλλά με τις απαραίτητες transgender δόσεις, εκμεταλλευόμενος το γεγονός των διαρκών μεταμορφώσεων και τις διαφορετικές σεξουαλικές ταυτότητες που καταγράφονται στην αρχαία ελληνική μυθολογία. Αυτό θέλει να τονίσει εμφατικά, με κάθε τρόπο, η σειρά, η οποία δεν μένει, για παράδειγμα, στους ερωτικούς πειραματισμούς και την πανσεξουαλική φύση του Διονύσου ή του Δία, αλλά και των επιμέρους πρωταγωνιστών, τολμώντας μάλιστα να παρουσιάσει ως μαύρο γκέι ακόμα και το απόλυτο ανδρικό ερωτικό σύμβολο της ελληνικής μυθολογίας, τον Θησέα.
Ο γκέι Θησέας και η φοβισμένη Ανδρομάχη
Η μεγαλύτερη έκπληξη της σειράς και ίσως η μεγαλύτερη απόσταση από την πραγματική εκδοχή του μύθου είναι αναμφίβολα η παρουσία του Θησέα: ο πιο δημοφιλής ήρωας, τον οποίο ερμηνεύει με επιτυχία ο Ντάνιελ Λόρενς Τέιλορ, της αρχαίας Ελλάδας μετά τον Ηρακλή, ο γοητευτικός σύζυγος της Φαίδρας, της Αντιόπης, της Αριάδνης και της Ελένης, ο δυναμικός βασιλιάς της Αθήνας, ο άτρωτος άνδρας που οδήγησε τον Μινώταυρο, σύμφωνα με τον μύθο, στην Ακρόπολη της Αθήνας και τον θυσίασε στους πρόποδες του Παρθενώνα κατακτώντας για πάντα την κυρίαρχη θέση του ως προστάτη της πόλης, εδώ εμφανίζεται ως ο μαύρος, κάπως ψυχρός σωματοφύλακας της Αριάδνης, ντυμένος με άχρωμα κουστουμάκια και με γκέι ταυτότητα την οποία φροντίζει να κρατάει κρυφή.
Σε αντίθεση, όμως, με την νευρική και ανασφαλή κόρη του Μίνωα που είναι κρυφά ερωτευμένη μαζί του, ο Θησέας δεν έχει μάτια παρά για τον Αστυάνακτα, τον οποίο αποκαλεί Τρώα Ναξ στις κρυφές ερωτικές τους περιπτύξεις. Μάλιστα, τον βοηθάει να οργανώσει τη συνωμοσία κατά των θεών με τη βεβήλωση του νέου μνημείου του Δία, καθώς εδώ ο γνωστός ως γιος του Εκτορα και της Ανδρομάχης, εκτός από γκέι, εμφανίζεται και ως αρχηγός αντιστασιακής, τρομοκρατικής ομάδας που κατευθύνεται από τους Τρώες (!) με σκοπό την ανατροπή των θεών. Είναι αυτός που θα πρωτοστατήσει στη συνωμοσία ενάντια στον Δία, με τη βοήθεια του εραστή του, ο οποίος ξέρει από την Αριάδνη όλα τα μυστικά του λαβυρίνθου.
Ο Θησέας
Μένει δε στον προσφυγικό καταυλισμό που βρίσκεται στα προάστια του Ηρακλείου με την ονομασία Troytown, αφού οι Τρώες παρουσιάζονται ως καταπιεσμένοι ξένοι από το σκληρό καθεστώς της Κρήτης. Πηγαίνοντας κόντρα στον πατέρα της, η Αριάδνη (Αρι στη σειρά) δεν εγκρίνει την εξόντωση των Τρώων και προσδοκά ισότητα, κοινωνική αναγνώριση και ίσα δικαιώματα για τον λαό της Κρήτης, ανεξαρτήτως καταγωγής.
Ο βασιλιάς Μίνωας και δίπλα του η Αριάδνη
Βοηθάει ωστόσο στην ανάδειξη των τιμών που γίνονται στη βασιλική οικογένεια: φροντίζει να γίνονται όλα στην ώρα τους και ποζάρει με κάποια βαρυθυμία κάθε χρόνο, στα γενέθλιά της, στον Δαίδαλο, για να της φτιάξει το κέρινο ομοίωμα, το οποίο δεσπόζει στο παλάτι μαζί με αυτό του νεκρού δίδυμου αδελφού που παραγγέλνει ο πατέρας της. Ο Δαίδαλος είναι ο κατεξοχήν καλλιτέχνης του παλατιού -κάτι σαν τους ζωγράφους της Αναγέννησης- και αυτός που θα παίξει καταλυτικό ρόλο στην ιστορία - αν και όχι ακριβώς με τον τρόπο που τον γνωρίζουμε από τη μυθολογία μέσω του Ικαρου.
Ερινύες
Παράλληλα με τους θεούς και τους βασιλιάδες, πάντως, στη δολοπλοκία που εξυφαίνεται κατά του άνακτα των θεών, σημαντικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζουν οι δευτερεύουσες παρουσίες, οι οποίες είναι πολύ κεντρικές για την εξέλιξη των μύθων, όπως οι Μοίρες που παρακολουθούν τα δρώμενα ως queer μέλη μιας κριτικής επιτροπής σε ριάλιτι, που είναι τελικά η ίδια η ζωή. Βάση τους είναι ένα μπαρ που λειτουργεί ως πύλη για τον Κάτω Κόσμο. Παρακολουθούν τα δρώμενα μαζί με τις Ερινύες, που ορθώς είναι τρεις αλλά με τη μορφή δυναμικών ροκ μοτοσικλετιστριών που εμφανίζονται εκεί που δεν το περιμένεις.
Οι ροκ Ερινύες
Ακόμα λοιπόν και αν έχει κανείς αντιρρήσεις για τη σούπερ μοντέρνα, queer, glamorous, αλλά και σκοτεινή εκδοχή των αρχαίων μύθων, δεν μπορεί να μη συμφωνήσει πως είναι κάτι σύγχρονο, ανατρεπτικό και πολύ διαφορετικό από οτιδήποτε έχουμε δει ως τώρα. Οπως έλεγε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή της στον «Guardian» -που σε κριτική έδωσε πέντε αστεράκια στη σειρά, χαρακτηρίζοντάς την αριστούργημα- η ΜακΤιρ, που ερμηνεύει την Ηρα, «η προσέγγιση που κάνει η σειρά στην ελληνική μυθολογία είναι εντελώς αλληγορική για τον τρόπο που ζούμε σήμερα, καθώς βλέπει τους θεούς από εντελώς διαφορετική σκοπιά. Είναι οι προνομιούχοι που ανήκουν στο 1% της κοινωνίας», προσθέτοντας ακόμα λίγη τροφή για σκέψη και επιβεβαιώνοντας το συμπέρασμα που λέει ότι το «KAOS», που θα έχει σίγουρα συνέχεια, θα απασχολεί τον κόσμο και τα μίντια, που το αποθέωσαν στις κριτικές τους, για καιρό.
Πηγή: protothema.gr
- Το δωδεκάθεο στο Netflix
- KAOS
- Netflix
- Θησέας
- Ποσειδώνας
- Κέρβερος
