Οι ψυχολογικές συνέπειες του να λες συχνά ψέματα

Οι συνέπειες του να λες συχνά ψέματα

Όλοι λέμε ψέματα για διαφορετικούς λόγους. Άλλες φορές πιο μικρά, άλλες φορές πιο μεγάλα. Σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο «The British Journal of Social Psychology», υπάρχουν πολλές ψυχολογικές συνέπειες του να λες συχνά ψέματα. Η μελέτη, η οποία χωρίστηκε σε διαφορετικά πειράματα κατάληξε στα εξής συμπεράσματα:

Η βασική υπόθεση της μελέτης σε αυτό το πείραμα, ήταν ότι εφόσον το ψέμα θεωρείται ανήθικο, μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και αρνητικά συναισθήματα στον ψεύτη.

Το πρώτο μέρος της μελέτης ήταν ένα διαδικτυακό πείραμα στο οποίο οι εθελοντές έπρεπε να διαβάσουν διάφορα διλήμματα με επίκεντρο τον εαυτό τους (π.χ. ψέματα σχετικά με την εξειδίκευση σε μια συνέντευξη για δουλειά) και με επίκεντρο τους άλλους (π.χ. ψέματα σχετικά με το ότι τους αρέσει ένα καινούργιο φόρεμα που αγόρασε μια φίλη). Οι εθελοντές έπρεπε να απαντήσουν αν είπαν ψέματα ή αν είπαν την αλήθεια την τελευταία φορά που βρέθηκαν σε παρόμοια κατάσταση. Επιπλέον, η αυτοεκτίμηση των εθελοντών και τέσσερα αρνητικά συναισθήματα (νευρικότητα, λύπη, δυσφορία και δυστυχία) προσδιορίστηκαν με ερωτηματολόγια.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι για τα διλήμματα που αφορούσαν τους ίδιους, το 41,6% των εθελοντών είχε πει ψέματα. Για τα διλήμματα με επίκεντρο άλλους, το 45,5% είχε πει ψέματα. Οι συμμετέχοντες που είπαν ψέματα είχαν σημαντικά χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και περισσότερα αρνητικά συναισθήματα από εκείνους που είπαν την αλήθεια και για τους δύο τύπους διλημμάτων.

Οι άνθρωποι λένε περισσότερα ψέματα για τον εαυτό τους, παρά για τους άλλους

Σε επόμενο πείραμα, οι επιστήμονες είχαν ως στόχο να αναπαράγουν τα ευρήματα των προηγούμενων πειραμάτων, χρησιμοποιώντας μια ερευνητική προσέγγιση ημερολογίου. Ζητήθηκε από τους εθελοντές να καταγράψουν όλα τα ψέματά τους για μία ημέρα. Τους ζητήθηκε επίσης να καταγράψουν τα ψέματά τους και τα κίνητρα πίσω από το ψέμα. Συνολικά, το 22,1% των εθελοντών είπαν ένα εγωκεντρικό ψέμα, το 8,2% ένα ψέμα με προσανατολισμό στους άλλους και το 69,7% δεν είπε ψέματα. Τα άτομα που είπαν ψέματα, είχαν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και αισθάνονταν λιγότερο θετικά για τον εαυτό τους, από εκείνους που έλεγαν την αλήθεια.

Το ψέμα μειώνει την αυτοεκτίμηση την ημέρα που θα ειπωθεί

Σε επόμενο πείραμα, οι επιστήμονες κατάφεραν να αναπαράγουν τα ευρήματα των προηγούμενων πειραμάτων και να καταλήξουν στο εάν το ψέμα συνδέεται με χαμηλότερη αυτοεκτίμηση την ημέρα που θα ειπωθεί. Επιπλέον, ανέλυσαν τη συσχέτιση μεταξύ ψέματος και αυτοεκτίμησης για πέντε ημέρες. Όταν κάποιος έλεγε ένα ψέμα, η αυτοεκτίμησή του ήταν χαμηλότερη από ό,τι την προηγούμενη ημέρα. Αυτό δείχνει ότι οι άνθρωποι που λένε ψέματα δεν έχουν γενικά χαμηλή αυτοεκτίμηση, αλλά ότι η πράξη του ψέματος μειώνει την αυτοεκτίμηση.